โรคตับอักเสบ อาจเกิดได้จากสาเหตุหลายอย่าง เช่น การติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา โปรโตซัว หรือ หนอนพยาธิ หรือเกิดจากการได้รับยาหรือสารพิษ แต่สาเหตุที่สำคัญที่สุด คือ การติดเชื้อไวรัส มีไวรัสหลายชนิดทำให้เกิดโรคตับอักเสบได้ ที่สำคัญที่สุด โดยเฉพาะในประเทศไทย คือ การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี แม้ว่าผู้ป่วยด้วยโรคตับอักเสบบี ส่วนใหญ่จะหายสนิท แต่ผู้ป่วยบางรายที่ติดเชื้อโดยไม่มีอาการ หรือผู้ที่เป็นพาหะของเชื้อไวรัสตับอักเสบบี มีโอกาสเป็นโรคตับอักเสบชนิดเรื้อรัง และโรคตับแข็งได้ และถ้าหากการติดเชื้อและเป็นพาหะมาตั้งแต่วัยเด็ก จะมีโอกาสเกิดเป็นโรคมะเร็งตับ ได้มากกว่าผู้ที่ไม่เชื้อหลายเท่า

การติดต่อของเชื้อไวรัสตับอักเสบบี

ติดต่อได้โดยการสัมผัสกับเลือด ผลิตภัณฑ์ของเลือด น้ำคัดหลั่งของผู้ป่วย หรือผู้ที่เป็นพาหะ โดยมีปัจจัยต่างๆ ดังนี้

ผลจากการได้รับเชื้อไวรัสตับอักเสบบี

ส่วนใหญ่จะหายและมีภูมิคุ้มกันเกิดขึ้น ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับอาุยุที่ได้รับเชื้อ โดยทั่วไปในเด็กจะไม่ค่อยมีอาการ แต่จะติดเชื้อเรื้อรังได้สูง ผู้ที่ติดเชื้อเรื้อรังจะมีเชื้อไวรัสในเลือดและตับต่อไปเป็นปี หรือตลอดชีวิตโดยไม่มีอาการ ซึ่งจะเป็นพาหะของเชื้อนี้ และแพร่เชื้อให้คนอื่นต่อไป น้อยกว่าร้อยละ 10 ของผู้เป็นพาหะของเชื้อไวรัสตับอักเสบบี จะกลายเป็นตับอักเสบเรื้อรัง บางรายอาจกลายเป็นตับแข็ง และภาวะแทรกซ้อนจากภาวะตับแข็ง เช่น ตับวาย ท้องมาน อาเจียน หรือ อุจจาระเป็นเลือด ในคนที่เป็นพาหะเรื้อรังของไวรัสตับอักเสบบี มีโอกาสเกิดมะเร็งตับ สูงกว่าคนปกติประมาณ 100 เท่า

อาการที่เกิดจากเชื้อไวรัสตับอักเสบบี

ผู้ที่เป็นพาหะของเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ควรปฏิบัติอย่างไร

การป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี

ผช.ศจ.พญ. วรนุช จงศรีสวัสดิ์
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย