ในวัยสูงอายุ คุณอาจรู้สึกสงสัยขึ้นมาว่า ทำไม รองเท้าคู่โปรดที่เคยใส่ได้พอดีเปรี๊ยะ มาถึงตอนนี้ทำไมหลวมหรือคับไปแล้ว ทำไมเวลาเดินถึงเกิดอาการเจ็บเท้าขึ้นมา ทำไมเท้าของเราจึงไม่เหมือนเดิม... ?

ที่เป็นแบบนี้เพราะว่าเท้าที่รองรับน้ำหนักทั้งตัวของคนเรานั้นมี การเปลี่ยนแปลงรูปร่างและขนาดอยู่ตลอดเวลา เมื่ออายุมากขึ้น กล้ามเนื้อ และเส้นเอ็น แม้แต่โครงกระดูกบริเวณเท้าของเราก็เปลี่ยนไป ทำให้ขนาดและรูปร่างเท้าของเราเปลี่ยนตามไปด้วย คุณจึงอาจรู้สึกว่าใส่รองเท้าคู่เก่าไม่พอดีเหมือนเคย ต้องเปลี่ยนขนาดหรือรูปทรงแบบใหม่

ไม่เพียงเท่านั้น แม้แต่ฝ่าเท้า ส้นเท้า หรือปุ่มกระดูกต่างๆ ก็บางลงไปด้วย บริเวณฝ่าเท้าและส้นเท้าซึ่งปกติมีลักษณะเป็นแผ่นเนื้อหนาๆ ทำหน้าที่ดูดซับแรงกระแทกเวลาที่เราเดิน ยืน วิ่ง ต่างๆ ช่วยปกป้องเท้าไม่ให้เกิดอาการบาดเจ็บ แต่พอเราอายุมากขึ้น แผ่นที่ว่านี้ก็กลับ บางลง ทำให้ประสิทธิภาพในการปกป้องเท้ามีน้อยลงตามไปด้วย จึงเป็นสาเหตุให้เกิดอาการเจ็บเพิ่มขึ้น

ในส่วนของผิวหนังและเล็บนั้น การที่คนสูงอายุมีภูมิต้านทานต่อเชื้อโรคลดต่ำลงตามธรรมชาติ ดังนั้นจึงเป็นเหตุให้ผิวหนังและเล็บ มีโอกาสติดเชื้อจากแบคทีเรียหรือเชื้อราได้ง่าย แถมเมื่อผิวบางลง โอกาสเสียดสีกับสิ่งต่างๆ จนกลายเป็นแผลก็ง่ายขึ้นกว่าสมัยเป็นหนุ่มสาว

แต่อย่าเพิ่งกังวลนะคะ เพราะปัญหาต่างๆ ที่เกี่ยวกับเท้าส่วนมากเป็นเรื่องที่ป้องกันได้ไม่ยาก เพียงแต่หมั่นดูแลเอาใจใส่สุขภาพร่างกายให้ดี รวมทั้งการดูแลเท้าอย่างถูกวิธีก็จะช่วยลดปัญหาที่เกิดขึ้นให้กลับเป็นปกติได้

ปัญหาเกี่ยวกับเท้าที่พบบ่อยๆ ในหมู่ผู้สูงอายุ ได้แก่

เท้ากับโรคเบาหวาน

โรคเบาหวานนั้นส่งผลให้หลอดเลือดแข็งตัว ไม่สามารถนำเลือดที่ประกอบกับออกซิเจนไหลเวียนได้อย่างสะดวกเช่นคนปกติ ดังนั้น เมื่อเกิดบาดแผลใดๆ ที่ผิวหนังแล้วออกซิเจนไปเลี้ยงไม่พอจึงทำให้ แผลหายช้า และอาจเกิดการติดเชื้อง่ายมาก แถมเบาหวานยังทำให้ เส้นประสาทบริเวณต่างๆ สูญเสียการรับรู้ไป ดังนั้นเวลาที่เกิดบาดแผล ผู้สูงอายุที่เป็นเบาหวานจึงอาจไม่รู้ตัวเพราะไม่รู้สึกเจ็บและทำให้ไม่ได้ระวังรักษาแผล ค่อนข้างอันตรายพอสมควรหากเกิดการติดเชื้อ ดังนั้นจึงต้องควรระวังมากที่สุดไม่ให้เท้าของคุณเกิดบาดแผล และเมื่อเป็นเบาหวานก็ควรอยู่ในความดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด เพื่อรักษาระบบประสาทและหลอดเลือดทั่วร่างกายให้อยู่ในสภาพที่ดีที่สุดเท่าที่จะทำได้

วิธีหนึ่งที่จะช่วยรักษาเท้าของคุณ คือการหมั่นกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดบริเวณเท้า โดย

เมื่อเกิดอาการเจ็บที่เท้า

เท้าเจ็บเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ หนึ่งในนั้นคือการที่ผิวหนัง บางลง และสูญเสียความยืดหยุ่นไปอย่างที่กล่าวไปแล้วในตอนต้น นอกจากนี้ยังอาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างกระดูก ข้อต่อ เกิดอาการเหน็บชา ปวดจี๊ด เจ็บข้อนิ้ว มีกระดูกปูดโปนโผล่ขึ้นมา หรือรู้สึกซ่าตามนิ้วเท้าหรือปลายเท้า หากปล่อยไว้ไม่ทำการรักษาอย่างถูกวิธีจะยิ่งทำให้เดินไม่สะดวก กลายเป็นวันๆ นั่งอยู่เฉยๆ ทำให้ขาด การออกกำลังกาย ผลเสียอื่นๆ ก็จะตามมาอีกเป็นแถวยาว ดังนั้น ทางที่ดีหากรู้สึกถึงความผิดปกติจึงควรไปปรึกษาคุณหมอทำการรักษา อย่างไรก็ตามเรามีวิธีดูแลรักษาเท้าเบื้องต้นเพื่อป้องกันการเจ็บปวด มาให้คุณลองปฏิบัติตามดูค่ะ

สิ่งสำคัญที่สุดที่ต้องดูแลให้ดีคือ การเลือกรองเท้า สำหรับ การทำกิจกรรมต่างๆ โดยเฉพาะการเดินสำหรับวัยสูงอายุ

เท้าทำให้คุณเคลื่อนไหวไปไหนมาไหนได้ หากเท้าคุณเป็นอะไรขึ้นมาแล้วล่ะก็นอกจากจะไปไหนมาไหนเองได้ไม่สะดวก ไม่เพียงเกิดความอึดอัดใจในชีวิต โดยเฉพาะในคนสูงอายุที่เคลื่อนไหว น้อยจะมีอาการทางสุขภาพอื่นๆ ตามมาอีกมาก เช่น ท้องผูก ระบบย่อยอาหารไม่ดี กล้ามเนื้อลีบ ระบบการไหลเวียนของเลือดไม่ดี ฯลฯ การระวังเท้าของคุณให้ดีที่สุดเมื่อสูงวัยขึ้นเป็นเรื่องสำคัญค่ะ