การให้ความสำคัญกับการบริโภคอาหาร จัดเป็นอีกปัจจัยสำคัญที่ผู้ป่วยโรคมะเร็งไม่ควรละเลย นายแพทย์จักรกฤษณ์ ภูมิสวัสดิ์ เลขามูลนิธิเพื่อพัฒนาแพทย์ทางเลือกเคยกล่าวไว้ว่า แนวคิดในการดูแลผู้ป่วยมะเร็งแบบแพทย์ทางเลือกนั้น เกิดจากพื้นฐานที่สำคัญ 3 ประการ ได้แก่ การกระตุ้นให้ร่างกายเกิดสภาวะที่จะรักษาตนเอง (Homeostasis), การดูแลสุขภาพในลักษณะองค์รวม (Holistic Care) และการสร้างสภาวะที่สมดุลให้กับร่างกาย (Balancing Status) รวมทั้งการเอาใจใส่กับการบริโภค ซึ่งสารอาหารที่เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็งนั้นแบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ สารอาหารต้องห้ามที่จะเร่งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง และสารอาหารที่จะทำให้เซลล์มะเร็งฝ่อตัวลง

ในปัจจุบันมีผู้เชี่ยวชาญหลายท่านได้แนะนำแนวทาง ในการจัดโภชนาการให้กับผู้ป่วยโรคมะเร็งหลายรูปแบบ ทั้งแมคโครไบโอติกส์ (macrobiotic), ชีวจิต, มังสวิรัติ หรืออาหารเจ ซึ่งโดยมากมักจะมีแนวคิดจากหลักการที่ใกล้เคียงกัน โดยคุณหมอจักรกฤษณ์ ได้สรุปให้เข้าใจง่ายๆ ดังต่อไปนี้

การเกิดโรคทั้งหลายในมนุษย์ปัจจุบันนั้น มีสาเหตุหลักมาจากการที่ร่างกายเกิดการเสียความสมดุล ระหว่างกลไกการทำลายกับกลไกการป้องกันของร่างกาย ทำให้ร่างกายเกิดความเสื่อมขึ้น ดังนั้น โรคความเสื่อม โรคความดัน หัวใจ หลอดเลือด ปวดข้อ และแม้กระทั่งมะเร็ง ล้วนแล้วแต่มาจากการเสียสมดุลของร่างกายทั้งสิ้น โดยมีปัจจัยเสริมจากลักษณะทางพันธุกรรมของแต่ละคนว่ามีความบกพร่องมากน้อยเพียงใด อย่างไรก็ตาม หลักการง่ายๆ ในการดูแลโภชนาการสำหรับผู้ป่วยนั้นจะประกอบด้วย

นอกจากนั้นแล้ว ยังมีสารอาหารที่คุณหมอจักรกฤษณ์ แนะนำว่าควรหลีกเลี่ยงได้แก่ น้ำตาล, อาหารเป็นสารก่อมะเร็ง, ยาปฏิชีวนะ, ฮอร์โมน, น้ำมันทอด, อาหารจำพวกนมและผลิตภัณฑ์ของนม โดยอาหารที่เหมาะกับผู้ป่วยโรคมะเร็งนั้น ควรมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้

เมื่อกล่าวถึงคุณสมบัติของอาหารที่มีประโยชน์ต่อผู้ป่วยมะเร็งนั้น ผักผลไม้ดูจะเป็นอาหารที่มีคุณสมบัติดังกล่าวค่อนข้างครบถ้วน เพราะพืชผักผลไม้นั้นจะอุดมไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการ และสารต้านอนุมูลอิสระ การรับประทานอาหารที่หลากหลายในแต่ละวัน สามารถต้านมะเร็งได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังที่ ดร. พรทิพา พิชา ได้สรุปคุณประโยชน์ของผักและผลไม้ที่มีงานวิจัย ชี้ให้เห็นถึงประสิทธิภาพในการบำบัดหรือป้องกันโรคมะเร็งดังนี้