สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช ซึ่งได้รับการจัดให้เป็น แหล่งสงวนชีวมณฑล ที่ยิ่งใหญ่ของโลก อยู่ในความรับผิดชอบของสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย เป็นแหล่งศึกษาธรรมชาติ และ พรรณไม้ อยู่บนถนนสาย 304 ห่างจากที่ว่าการอำเภอวังน้ำเขียวเพียง 10 กิโลเมตร มีอาคารจัดสัมมนา และบ้านพักรับรอง

ประวัติความเป็นมา พื้นที่สงวนชีวมณฑลสะแกราช เกิดขึ้นเนื่องจากรัฐได้เห็นความสำคัญของการวิจัยทางด้านสิ่งแวดล้อม และนิเวศวิทยา ที่มีผลต่อการพัฒนาประเทศ และต่อการดำเนินชีวิตของประขาขนโดยส่วนรวม คณะรัฐมนตรีจึงได้มีมติเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ.2510 ให้สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วท.) ใช้ป่าสงวนแห่งชาติ เนื้อที่ประมาณ 50,000 ไร่ บริเวณอำเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา จัดตั้งเป็นสถานีวิจัยชื่อว่า "สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช" เพื่อทำหน้าที่วิจัยในลักษณะพหุศาสตร์ (Multidisciplinary research) ทางด้านสิ่งแวดล้อมและนิเวศวิทยาของป่าเขตร้อน (ป่าดิบแล้งและป่าเต็งรัง) การดำเนินงานของสถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช ได้ดำเนินการมาเป็นลำดับ และเป็นที่รู้จักทั่วไปทั้งในและต่างประเทศ โครงการ MAB (Man and Biosphere) ของยูเนสโก ได้มีการนำเสนอเพื่อขอรับรองให้สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราชเป็นพื้นที่สงวนชีวมณฑล และได้รับการรับรองอย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2519 จากยูเนสโก เป็นพื้นที่สงวนชีวมณฑลแห่งแรกของประเทศไทย

สภาพทั่วไป ที่ตั้งและอาณาเขต พื้นที่สงวนชีวมณฑลสะแกราช (สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช) ตั้งอยู่ในเขตตำบลภูหลวง อำเภอปักธงชัย ตำบลวังน้ำเขียวและตำบลอุดมทรัพย์ อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา ห่างจากตัวจังหวัดนครราชสีมา ประมาณ 60 กิโลเมตร ตามทางหลวงหมายเลข 304 และห่างจากกรุงเทพฯประมาณ 300 กิโลเมตร หรืออยู่ระหว่างเส้นละติจูดที่ 14 องศา 26 ลิปดา 33 ฟิลิปดา ถึง 14 องศา 32 ลิปดา 50 ฟิลิปดาเหนือ และเส้นลองติจูด ที่ 101 องศา 50 ลิปดา 43 ฟิลิปดา ถึง 101 องศา 57 ลิปดา 21 ฟิลิปดา ตะวันออก มีเนื้อที่ประมาณ 80 ตารางกิโลเมตร หรือ ประมาณ 50,000 ไร่

ลักษณะภูมิประเทศ พื้นที่สงวนชีวมณฑลสะแกราช ตั้งอยู่บนขอบที่ราบสูงโคราช พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา มีความสูงระหว่าง 720 - 770 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง โดยมีลักษณะเป็นหน้าผาชันทางด้านใต้ และค่อยๆลาดลงไปทางเหนือ

ป่าไม้ สภาพทั่วไปในพื้นที่ ประกอบไปด้วย

ป่าดิบแล้ง (dry evergreen forest): เป็นป่าค่อนข้างทึบ มีเนื้อที่ประมาณ 21,019 ไร่ และมีความหนาแน่น 123 ต้นต่อไร่ พันธุ์ไม้ที่สำคัญประกอบด้วย ตะเคียนหิน (Hopea ferrea) ตะเคียนทอง (Hopea ordorata) ชัน (Shorea sericeiflora ) กะบก (Irvingia malayana) เป็นต้น

ป่าเต็งรัง (dry dipterocarp forest) : เป็นป่าโปร่ง มีเนื้อที่ประมาณ 8163 ไร่ มีความหนาแน่น 84 ต้นต่อไร่ พันธุ์ไม้สำคัญได้แก่ เต็ง (Shorea obtusa ) รัง (Pentacme sauvis ) พลวง (Dipterocarpus tuberculatus ) เหียง (Dipterocarpus obtusifolius ) พะยอม (Shorea fiorifolius ) เป็นต้น

นอกจากป่าสำคัญทั้งสองชนิดดังกล่าว ยังมีป่าไผ่และป่าปลูก โดยเฉพาะป่าปลูกมีเนื้อที่ประมาณ 8,643 ไร่ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นไม้โตเร็ว ได้แก่ กระถินเทพา (Oxythanthera ellbociliata ) กระถินณรงค์ (Acacia curiculaeformis ) ช้อ (Gmelina arborea ) เป็นต้น

สัตว์ป่า สัตว์ป่าที่สำรวจพบในพื้นที่สงวนชีวมณฑลสะแกราช (สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช) มีประมาณ 380 ชนิด เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 7 ชนิด ที่พบได้แก่ เก้ง เลียงผา หมีควาย หมาป่า หมูป่า เป็นต้น สัตว์ปีกมีประมาณ 200 ชนิด ประกอบด้วย ไก่ฟ้าพระยาลอ ไก่ป่า และนกชนิดต่างๆ สัตว์สะเทิ้นน้ำสะเทิ้นบกจำนวน 25 ชนิด และสัตว์เลื้อยคลานจำนวน 82 ชนิด จากจำนวนสัตว์ดังกล่าวเป็นสัตว์หายากและใกล้สูญพันธุ์ ได้แก่ เสือโคร่ง กวางป่า นกยูง พญากระรอกสีดำ ไก่ฟ้าหลังขาว เป็นต้น

บริการ การเข้าเยี่ยมชม สามารถเข้าชม และเรียนรู้ธรรมชาติ พรรณพืช และสัตว์ป่าได้ โดยการติดต่อล่วงหน้า ทางสถานีจะมีเจ้าหน้าที่ที่มีประสบการณ์พาเดิน ศึกษาตามเส้นทางต่างๆ พร้อมการบรรยาย ในอาคารจัดสัมมนา สอบถามรายละเอียดได้ตามที่อยู่ และ โทรศัพท์ข้างบน

รายละเอียดเกี่ยวกับสถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช

	ที่ตั้ง : ตำบลภูหลวง อำเภอปักธงชัย ตำบลวังน้ำเขียว และตำบลอุดมทรัพย์ อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา
	ประเภท แหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติ และ ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์
	การเดินทาง : รถยนต์ส่วนตัว ใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 304 สายนครราชสีมา-วังน้ำเขียว-ชลบุรี เป็นเส้นทางหลักที่ผ่านอำเภอวังน้ำเขียว และใช้ในการติดต่ออำเภอใกล้เคียง การเดินทางจากกรุงเทพ มายังฉะเชิงเทราก่อน ด้วยเส้นทางมอเตอร์เวย์ หรือ โดยถนนสุวินทวงษ์ก็ได้ แล้วใช้เส้นทาง ถนน 304 มุ่งสู่สี่แยกกบินทร์บุรี รวมประมาณ 180 กิโลเมตร จากแยกกบินทร์บุรีนี้ไปถึงวังน้ำเขียว อีก 60 กิโลเมตร เป็นเส้นทางลาดขึ้นเขาสวยงาม ถ้ามาจากจังหวัดนครราชสีมา ตามถนน 304 ผ่านอำเภอปักธงชัย ถึงอำเภอวังน้ำเขียว ระยะทางประมาณ 79 กิโลเมตร
	สอบถามรายละเีอียดเพิ่มเติมได้ที่โทร. 044- 244474 หรือ 044-242533
	website : สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช
	แผนที่การเดินทาง