มะเร็งต่อมลูกหมาก ในปัจจุบันได้รับการกล่าวขวัญถึงบ่อยมาก ทั้งนี้เนื่องจากมีอัตราการพบ มะเร็งต่อมลูกหมากบ่อยมากขึ้นกว่าเดิม และยังมีการกล่าวถึงในสื่อต่างๆ มากมาย จนอาจเป็นความวิตกกังวลแก่ประชาชนทั่วไปที่ได้รับข่าวสาร แต่หากได้ศึกษาและมีความรู้อย่างถ่องแท้ จะทราบว่ามะเร็งต่อมลูกหมากไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด เพียงแต่ต้องตรวจให้พบตั้งแต่ระยะเริ่มแรก ก่อนที่จะลุกลามหรือมีการกระจาบตัว เพราะผลของการรักษาตั้งแต่ระยะเริ่มแรกนี้ ได้ผลดีมากจนพูดได้ว่าหายขาด

อาการของมะเร็งต่อมลูกหมาก

มะเร็งต่อมลูกหมากในระยะแรกนั้นไม่ปรากฏอาการใดๆ หากมีอาการของการขับถ่ายปัสสาวะ หรือมีอาการเจ็บปวดแล้วถือได้ว่าเป็นระยะลุกลาม ผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากระยะแรก ที่ได้รับการรักษาทันท่วงทีจะมาจากการตรวจสุขภาพ ซึ่งแพทย์จะมีวิธีการตรวจคัดกรอง เพื่อเสาะหามะเร็งต่อมลูกหมากจนได้รับการวินิจฉัย นำไปสู่การรักษาต่อไป

ใครบ้างสมควรได้รับการตรวจหามะเร็งต่อมลูกหมากระยะแรก

มะเร็งต่อมลูกหมาก ถึงแม้จะไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริงว่าเกิดจากเหตุใด แต่เราพบว่ามีความเกี่ยวพันกับกรรมพันธุ์ อายุ อาหารที่มีไขมันสูงและเชื้อชาติ ดังนั้นผู้ชายที่มีประวัติครอบครัว เช่น ปู่ พ่อ หรือพี่ เป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก ก็สมควรตรวจหามะเร็งต่อมลูกหมากแต่เนิ่นๆ ในต่างประเทศแนะนำให้ตรวจตั้งแต่อายุ 35 ปี ส่วนผู้ที่ไม่มีประวัติครอบครัวแนะนำให้ตรวจเมื่ออายุ 45 ปี ส่วนในประเทศไทยนั้นยังไม่มีการตกลงกันเป็นที่แน่ชัด จึงอาจจะอาศัยข้อมูลจากต่างประเทศเป็นหลัก จึงมักจะแนะนำว่าชายไทยควรจะตรวจเมื่ออายุ 45 ปี

ตรวจอะไรบ้าง

สิ่งแรกที่แพทย์ให้ความสนใจ คือการตรวจเลือดเพื่อตรวจหาสารตัวหนึ่งที่เรียกว่า พี เอส เอ (PSA) ซึ่งเป็นสารที่ผลิตออกมาจากต่อมลูกหมากเพียงอวัยวะเดียว ไม่มีอวัยวะอื่นใดในร่างกายผลิตสารนี้ได้ ค่าปกติโดยทั่วไป คือ 0-4 นาโนกรัมต่อซีซี แต่ผลของการตรวจเลือดไม่ใช่ข้อมูลที่นำไปสู่การวินิจฉัยแต่เพียงอย่างเดียว เพราถึงแม้ผลเลือดจะอยู่ในเกณฑ์ปกต ิยังมีโอกาสพบมะเร็งซ่อนอยู่ไดถึงร้อยละ 25 และเมื่อผลเลือดสูงเกินค่าปกติ ก็ไม่ได้หมายความว่าจะต้องเป็นมะเร็งแต่อย่างใด แพทย์จะต้องตรวจสอบเพิ่มเติมอีก เช่น การตรวจเลือดหาค่าของfree PSA ซึ่งเป็นการตรวจที่จำเพาะมากขึ้น หรือติดตามผลการตรวจเลือดดูอัตราการเพิ่มของ พี เอส เอ เป็นต้น

สิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้คือ การตรวจทางทวารหนัก แพทย์จะใช้นิ้วสอดเข้าทวารหนัก เพื่อคลำดูลักษณะของต่อมลูกหมากที่ชี้บ่งว่า จะมีมะเร็งหรือไม่ หากพบความผิดปกติจะพิจารณาส่งตรวจอัลตร้าซาวนด์ หรือตรวจคลื่นแม่เหล็ก แต่อย่างไรก็ดี สิ่งที่สำคัญที่สุดของการวินิจฉัยคือ การนำเอาชิ้นเนื้อของต่อมลูกหมากออกมาตรวจทางพยาธิวิทยา แพทย์จะใช้อัลตราซาวนด์เป็นตัวนำสอดเข็มเล็กๆ เข้าไปเพื่อตัดเอาชิ้นเนื้อออกมาตรวจ

ผลของการตรวจ

ผู้ป่วยจำนวนหนึ่งจะได้รับรายงานว่ามีมะเร็งต่อมลูกหมาก ซึ่งจะได้รับการตรวจเพิ่มเติมจัดระยะโรคว่าอยู่ในระยะใด เลือกวิธีการรักษาให้เหมาะสมเป็นกรณีๆ ไป แต่หากผลการตรวจชิ้นเนื้อไม่พบมะเร็งต่อมลูกหมาก ก็จะต้องติดตามตรวจต่อเป็นระยะ เช่นอาจจะตรวจ 1-2 ปีต่อครั้ง หากยังมีข้อสงสัยเช่น ผลเลือดเพิ่มสูงขึ้นรวดเร็วกว่าอัตราปกติ หรือคลำพบความผิดปกติของต่อมลูกหมาก ก็จะต้องตรวจชิ้นเนื้อซ้ำ มีผู้ป่วยหลายราย ที่ไม่สามารถตรวจพบมะเร็งต่อมลูกหมาก ในการตรวจครั้งแรก แต่สามารถตรวจพบได้ในการตรวจครั้งถัดไป

การรักษา เมื่อได้รับการวินิจฉัยและตรวจเพิ่มเติมจัดระยะโรคแล้ว หากพบว่ามะเร็งต่อมลูกหมากยังคงเป็นระยะแรกอยู่ การรักษาเราจะทำเพื่อหวังผลเพื่อให้หายขาด การรักษาประกอบด้วย

ข้อแนะนำ

ดังที่กล่าวมาแล้ว จะเห็นได้ว่าการตรวจหามะเร็งต่อมลูกหมากมีประโยชน์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่มีประวัติครอบครัว หรือผู้ชายทั่วไปที่มีอายุระหว่าง 45-70 ปี หากมีอายุมากจะพิจารณาเป็นรายๆ ไป ทั้งนี้พบว่าปัจจุบันผู้สูงอายุที่มีอายุมากกว่า 70 ปีอาจจะยังมีร่างกายแข็งแรงดีอยู่ ซึ่งสมควรตรวจหามะเร็งระยะแรกเช่นกัน ซึ่งการพบมะเร็งต่อมลูกหมากระยะแรกนี้ สามารถให้การรักษาจนหายขาดได้ ผู้ชายจึงควรสร้างค่านิยมที่จะตรวจสุขภาพของตนเอง ให้มากขึ้นกว่าปัจจุบัน